مقاله
پیوارنیوز؛ طاهره السادات احمدی مهریان برای تبیین نقش رسانه برپیشبرد اهداف آموزش و پرورش قاعدتاً باید چند مؤلفه تأثیر گذار تبیین شود.
الف: تعریف و جایگاه و نقش تأثیرگزاری رسانه
ب: اهداف و رسالتهای نظام تعلیم وتربیت یعنی آموزش و پرورش
ج: سند تحول بنیادین نظام تعلیم و تربیت
الف: در مورد نقش رسانه و تأثیرگزاری آن همینقدر کافی است که عده ای از متفکران عصر حاضر را عصر رسانه نام گذاری کرده اند.
در دنیای کنونی ارتباطات و آگاهی از طریق رسانه ها شاخص عمده پیشرفت جوامع در نظر گرفته شده است.
رسانه ها در نقش خبری صرفاً منعکس کننده رویدادها و واقعیت های دنیای سیاسی و اجتماعی نیستند، بلکه نقش خلق و ایجاد واقعیت های سیاسی و اجتماعی را بر عهده گرفته اند و داده ها و اطلاعات جامعه را معنی دار و جهت می بخشند.
امروزه رسانه ها فراهم آورنده دانش و اطلاعات و شکل دهنده ارزشهای مورد نظرخود هستند و مردم جوامع مختلف همه روزه از رسانه ها تأثیر می پذیرند.
به تناسب اطاقهای فکر رسانه ای واهداف پشت برده امپراتور های رسانه ها، هم می توانند تهدید باشند برای جامعه بشری و هم می توانند فرصت باشند برای دنیای انسانی
ب: اهداف و رسالتهای نظام تعلیم وتربیت در هر جامعه ای بستگی به خاستگاه فکری ،اندیشه ای و نوع جهانبینی و ایدئولوژی آن جامعه دارد.
در نظام جمهوری اسلامی یکی از مهمترین اهداف نظام تعلیم و تربیت تشکیل و تحقق حیات طیبه می باشد.
ج:سند تحول بنیادین نظام تعلیم و تربیت
قبل از آنکه مختصراً به اصل سند اشاره ای شود، باید به دو نکته اساسی که موجب شده است تا سند تحول در دستور کار نظام قراربگیردپرداخته شود.
گرچه پس از پیروزی انقلاب اسلامی گام های مهمی در مسیر نظام تعلیم وتربیت برداشته شده است ولی خروجی سیستم و نظام آموزشی رضایت بخش نبوده است لذا مقام معظم رهبری به این مهم توجه ویژه ای مبذول داشته اند.
اما دو نکته (اساسی) که تهیه سند را اجتناب ناپذیر کرده است.
یکی بازنگری و تدوین نظام تعلیم و تربیت بر مبانی فلسفی وباورهای دینی یعنی دین مبین اسلام و مکتب غنی تشیع و دلیل دیگر کارآمدی و اثر بخشی نظام تعلیم و تربیت یعنی به روزرسانی و پاسخگو بودن سیستم آموزشی و تربیتی به دنیای سوالات و انتظارات جامعه
پاسخ به دوسؤال کلیدی ذکر شده و رهنمودهای مقام معظم رهبری موجب گردید تا سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با الهام از اسناد بالادستی و فلسفه نظام آموزش و پرورش اسلامی و توجه به چشم انداز و اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی در افق ۱۴۰۴ تنظیم گردید.
براساس مبانی بیان شده در فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ارکان تربیت عبارتند از:
۱-دولت اسلامی یعنی حاکمیت
۲- خانواده
۳- نهادها و سازمانهای غیر دولتی
۴-رسانه
نقش رسانه:
در مورد نقش رسانه در پیشبرد اهداف آموزش و پرورش باید به این مهم عنایت داشته باشیم که در عصرحاضر رسانه یکی از عوامل قدرتمند و تأثیر گذار بر جریانهای اجتماعی است.
امروزه در دنیا سواد رسانه ای به عنوان یکی از نیازهای نظام تعلیم و تربیت مطرح شده است ودر تعدادی از کشورها در مدارس و کتب درسی به این مهم پرداخته شده است.
جامعه امروز مملو از پیام های رسانه ای است
لذا ضرورت آموزش رسانه ای یکی از مؤلفه های مهم در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشند.
امروزه جهان یک دهکده جهانی شده است که دسترسی- پردازش و تجزیه و تحلیل پیام ها و محتوای رسانه ها متناسب با ارزشهای فرهنگی ویژگیهای شناختی…به سرعت روبه پیشرفت است و مجامع علمی بین الملی نظیر یونسکو این موضوع را در دستور کار قرار داده اند.
ذکر این مهم ضروری است که امروزه به علت عملکرد نامناسب رسانه های استکباری در تخریب باورهای انسان ساز- وایجاد بحرانهای اخلاقی وهویتی – گسست در پیوندهای خانوادگی و ملی و… نقش منفی رسانه ها در اذهان و افکار به عنوان یک تهدید مطرح می باشد.
ناگفته نماند که رسانه مثل یک تیغ است وهم در جراحی برای نجات جان انسانها مورد استفاده قرارمی گیرد واگر در دست نااهلان قرار گیرد موجب تخریب است که ضرورت سواد رسانه ای در مدارس در همین راستا مورد تأیید قرار می گیرد.
در فصل ششم سند تحول بیست و سه هدف عملیاتی و راهکار بیان شده است که چهار هدف عملیاتی به طور مستقیم به رسانه مرتبط می باشد.
« ۴- ۸- ۹- ۱۰» در سند تحول به صورت روشن به نقش رسانه ها اشاره شده است.
ویژگی اساسی رسانه ها جذابیت هنری آنها است و گستره وحوزه پوشش وسیع رسانه ها وجذابیت و مقبولیت آنها در بین مردم می باشد.
در بین بیست گزاره ارزشی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی در سند تحول گزاره های ۱۵ و ۱۷ به نقش رسانه پرداخته شده است.
در گزاره ۱۵ به نقش تربیتی اماکن مذهبی – نهادهای مردمی اجتماعی و رسانه ها اشاره شده است.
در گزاره ۱۷ به جایگاه و نقش تعلیم و تربیت نهاد رسانه و فن آوری ارتباطی و بهره گیری هوشمندانه از آن و مواجهه فعال و آگاهانه جهت پیشگیری و کنترل آثار و پیامدهای نامطلوب آن اشاره شده است.
در گزاره ۲۵ بر جایگاه بر نقش تعلیم وتربیتی نهاد رسانه و فناوریهای ارتباطی و بهره گیری هوشمندانه از آن و مواجهه فعال و آگاهانه جهت پیشگیری و کنترل آثار و پیامدهای نامطلوب آن تاکید دارد.
در سند تحول یکی از مولفه های مهم بیانه ای ارزشها می باشند گزاره های ارزشی مندرج در بیانه های ارزشها باید ها و نبایدهایی است که لازم است تمام اجزا و مولفه های نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی هماهنگ با آنها بوده و سیاستگذاران و کارگزاران نظام مستلزم و پای بند به آنها باشد.
مدرسه در افق چشم انداز ۱۴۰۴
برپایه این چشم انداز جلوه ای است از تحقق مراتب حیات طیبه که در بند ۱۲ برخورداری از بهره فن آوری آموزشی در سطح معیار با توجه به طیف منابع و رسانه های یادگیری ( شبکه ملی اطلاعات و ارتباط) تقویت بنیان خانواده و کمک به افزایش سطح توانایی و مهارت های خانواده در ایفای نقش تربیتی مناسب با اقتضائات جامعه اسلامی
راهکار ۴و۱ آموزش و ارتقاء مدیریت خانواده در استفاده مناسب است ابراز رسانه در محیط خانواده همسو با اهداف نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
راهکار ۸و۹ : تعامل اثر بخش با مراکز فرهنگی و اجتماعی و استفاده از ظرفیت رسانه ها به ویژه رسانه ملی برای برای تبیین جایگاه نظام تعلیم تربیت رسمی عمومی در توسعه سرمایه اجتماعی ، فرهنگی و جلوگیری از کوچک انگاری نقش آن در سرنوشت آینده کشور از منظر معارف اسلامی
راهکار ۹ و۱۰: ایجاد تسهیلات قانونی و سازکارهای تشویقی و انگیزشی لازم اعم از مادی و معنوی برای بست فرهنگ نیکوکاری و تعاون مشارکت پذیری و مشارکت گویی در جامعه ودر بین دانش آموزان با الهام از آموزه های دینی با تاکید بر استفاده مناسب از ظرفیت کتابهای درسی مجلات و رسانه های آموزشی و برگزاری اردوهای جهادی
۱۰ –۱/۱۰ برنامه ریزی و به کارگیری امکانات و فرصت های اجتماعی برای اطلاع فرهنگ عمومی در تکریم و پاسداشت مقام معلم با تاکید بر استفاده از ظرفیت رسانه ملی
راهکار ۱۷: تولید و به کارگیری محتوای الکترونیکی متناسب با نیاز دانش آموزان و مدارس با مشارکت بخش دولتی و غیر دولتی و الکترونیکی کردن محتوای کتابهای درسی براساس برنامه درسی ملی با تاکید بر استفاده از ظرفیت چند رسانه ای
نتیجه گیری: نظام تعلیم و تربیت رسمی در سند تحول بنیادین برای بهره مندی از ظرفیت بی بدیل رسانه از سنین قبل از دبستان تا دوره های تحصیلی در ساحت های شش گانه مطرح شده که در سند تحول می تواند هوشمندانه طراحی- برنامه ریزی و اقدام نماید.
به عنوان مثال:
۱-از سفارش ساخت برنامه های تربیتی و آموزشی متنوع و مفید به رسانه های متفاوت خصوصاً رسانه ملی
۲- طراحی سایت های مناسب گرفته تا ایجادسازوکارهای لازم برای هماهنگی رسانه و تولید کنندگان کتب و محتواهای آموزشی، تجهیزات آموزش و لوازم التحریر و…
۳- تدوین پودمانهای آموزش برای تبیین نقش مدرسه
۴- آموزش رسانه ای و قدرت تحلیل پیام های فراوان که فراگیر شده است الگوسازی مثبت توسط رسانه ها، ۵-قدرت فهم و بصیرت سیاسی- اجتماعی و استفاده کارشناسی شده از ظرفیت هنری رسانه ها در برقراری تعامل بین خانواده و مدرسه و جامعه و باید و نبایدهای حیات طیبه مورد نظر سند تحول در همه ابعاد سیاسی- اجتماعی – فرهنگی از دانش آموز تا معلم از مدرسه تا مهارتها …
علی ایحال: در موضوع پیشبرد اهداف آموزش و پرورش با نگاه به سند تحول یکی از الزامات ضروری و قطعی و بی بدیل برای تبیین و عملیاتی شدن اهداف، نقش رسانه ها می باشد.
پیشنهاد می شود وزارت آموزش و پرورش موضوع سواد رسانه ای را به عنوان مؤلفه ای مهم، ضروری و تأثیر گذار در دستور کار قراردهد و از تجربیات جامعه بشری و مجامع علمی بین المللی نظیر یونسکو نیز استفاده شود.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه